Thursday, December 10, 2015

Tiểu luận tình huống quản lý nhà nước tham khảo số 20

TIN LIÊN QUAN

 >>Tiểu luận tình huống quản lý nhà nước tham khảo số 19

MỤC LỤC
Trang
Mở đầu
2
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
3
1.1. Hoàn cảnh xuất hiện tình huống
3
1.2. Mô tả tình huống
4
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
5
2.1. Mục tiêu phân tích tình huống
5
2.2. Cơ sở lý luận
5
2.3. Phân tích diễn biến
7
2.4. Nguyên nhân dẫn đến tình huống
8
2.5. Hậu quả tình huống
13
III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
14
3.1. Mục tiêu xử lý tình huống
14
3.2. Đề xuất, lựa chọn phương án
14
3.3. Các giải pháp thực hiện phương án lựa chọn
16
IV. KIẾN NGHỊ
19
KẾT LUẬN
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
21


MỞ ĐẦU
Thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trong những năm qua, hàng loạt cơ sở hạ tầng quốc gia từ thành thị đến nông thôn được xây dựng nhằm phục vụ cho sự phát triển của các ngành kinh tế, tăng cường tiềm lực của nền kinh tế quốc dân, ổn định và nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân, đồng thời, khẳng định tương lai và con đường  phát triển đúng đắn của Nhà nước ta trong con mắt bạn bè và các đối tác quốc tế. Cùng với các quyết sách mạnh mẽ của Nhà nước trong đầu tư, phát triển kinh tế thông qua nhiều hình thức, trong đó chủ yếu là huy động và sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, là công tác quản lý việc sử dụng nguồn vốn nhà nước. Quản lý việc sử dụng nguồn vốn nhà nước gồm có nhiều khâu, nhiều giai đoạn, trong đó quan trọng nhất là khâu quản lý dự án đầu tư công. Rất nhiều các công trình kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh cấp quốc gia và địa phương đã hoàn thành có chất lượng, hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho xã hội nhờ việc quản lý có hiệu qủa các dự án đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, các yếu kém trong quản lý dự án đầu tư công đang gây nhiều thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, đặc biệt là trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam, dẫn đến hàng loạt các sai phạm của các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án, điển hình là các sai phạm trong quá trình thực hiện dự án như chi sai nguyên tắc, thanh toán sai quy định (trường hợp của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận (thay mặt cho Bộ Giao thông Vận tải làm chủ dự án đầu tư) trong dự án đường Nam Sông Hậu), vi phạm trong đấu thầu dự án, chậm tiến độ (trong xây dựng cầu từ Cần Thơ đến Cà Mau)…Các sai phạm này đã dẫn đến nhiều hậu quả xấu đối với Nhà nước và xã hội, gây bất bình và làm giảm sút niềm tin của quần chúng nhân dân vào việc triển khai và thực hiện các chính sách của Nhà nước nói chung và trong việc thực hiện các chương trình xã hội phục vụ cho lợi ích của nhân dân nói riêng. Chính vì vậy, trên cơ sở các kiến thức đã học về quản lý dự án đầu tư trong chương trình chuyên viên chính và kinh nghiệm công tác của bản thân, việc nghiên cứu và lựa chọn vấn đề “Nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông thông qua tình huống quản lý dự án đường Nam Sông Hậu của Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận” làm tiểu luận tình huống có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn trong tình hình hiện nay.
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
          1.1. Hoàn cảnh xuất hiện tình huống
          Giao thông vận tải là một bộ phận quan trọng trong kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, cần ưu tiên đầu tư phát triển đi trước một bước với tốc độ nhanh, bền vững nhằm tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Do đó, định hướng phát triển giao thông vận tải đến năm 2020 của Nhà nước ta là hệ thống giao thông vận tải cơ bản đáp ứng nhu cầu vận tải đa dạng của xã hội với mức tăng trưởng nhanh, đảm bảo chất lượng ngày càng cao, giá thành hợp lý; kiềm chế tiến tới giảm sự gia tăng tai nạn giao thông và hạn chế ô nhiễm môi trường. Về tổng thể, hình thành được một hệ thống giao thông vận tải hợp lý giữa các phương thức vận tải và các hành lang vận tải chủ yếu đối với các mặt hàng chính có khối lượng lớn. Chính vì vậy, trong những năm qua, hàng loạt các dự án phát triển mạng lưới giao thông cấp quốc gia và địa phương được phê duyệt và đưa vào triển khai thực hiện, trong đó, dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu, đã được quyết định và đưa vào khởi công từ tháng 5/2005 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng cuối năm 2008. Tuy nhiên, từ cuối năm 2007 đến nay, kinh tế thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, giá cả vật liệu xây dựng, chi phí thuê máy móc và tiền công cho người lao động tăng cao, sự đổ vỡ của nhiều tập đoàn kinh tế lớn và khủng hoảng tài chính quốc tế toàn cầu khiến các quốc gia phải có các chiến lược khác nhau để đối phó, giảm bớt các rủi ro và kích thích nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng. Đối với Việt Nam, Nhà nước tiến hành nhiều biện pháp trong đó có chủ trương “kích cầu đầu tư”, hỗ trợ các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế phát triển, mà thực chất là đẩy nhanh hơn nữa tốc độ tiêu tiền của ngân sách nhà nước, trong khi năng lực và trình độ quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, đã tạo nên những điều kiện cho sự nảy sinh các vấn đề phức tạp trong quản lý nói chung và trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng.
1.2. Mô tả tình huống
Dự án đường Nam Sông Hậu, do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, có trụ sở tại số 127B đường Đinh Tiên Hoàng, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh, thay mặt Bộ Giao thông Vận tải làm chủ đầu tư. Đây là dự án đường giao thông tiêu chuẩn cấp 3 đồng bằng, có chiều dài 147 km, điểm đầu tại Cần Thơ, đi qua các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng và điểm cuối tại Bạc Liêu. Dự án gồm 32 gói thầu, có tổng vốn đầu tư 2.767 tỉ đồng, được khởi công từ tháng 5/2005 và dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng cuối năm 2008. Tuy nhiên, cho đến nay, đây là một trong nhiều dự án chậm tiến độ và tháng 2/2009 Ban quản lý dự án Mỹ Thuận kiến nghị điều chỉnh mức đầu tư dự án này lên 3.233 tỉ đồng với lý do chi phí nhân công, máy móc, giải phóng mặt bằng tăng cao.
Nhận thấy tiến độ dự án quá chậm trong khi vốn đầu tư lại tăng quá cao, Thanh tra Bộ Tài chính đã vào cuộc và phát hiện rất nhiều sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận như công tác thẩm định và phê duyệt dự toán xây lắp xét thầu của chủ đầu tư không đúng chế độ quy định dẫn đến giá trúng thầu và ký kết hợp đồng vượt giá gói thầu với số tiền hơn 84 tỉ đồng. Ngoài ra, 2 gói thầu chi phí bảo đảm giao thông đường thủy, cùng dự toán chi phí khảo sát thiết kế được tính tăng không đúng quy định của Nhà nước là hơn 2 tỉ đồng. Cụ thể, chi phí của 2 gói đảm bảo giao thông đường thủy đã tăng thêm hơn 1,6 tỉ đồng; chi phí công tác khảo sát thiết kế bước thiết kế kỹ thuật, dự toán được phê duyệt sai đơn giá là hơn 453 triệu đồng, sử dụng sai hơn 8,5 tỉ đồng để đền bù giải phóng mặt bằng tại các địa phương có dự án đi qua.
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
2.1. Mục tiêu phân tích tình huống
Mục tiêu của việc phân tích tình huống là nhằm làm rõ cơ sở lý luận, đánh giá nguyên nhân, hậu quả và tìm ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông trong dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu nói riêng và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam nói chung.
2.2. Cơ sở lý luận
Quản lý dự án (Project Management - PM) nói chung và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng là công tác hoạch định, theo dõi và kiểm soát tất cả những khía cạnh của một dự án và kích thích mọi thành phần tham gia vào dự án đó nhằm đạt được những mục tiêu của dự án đúng thời hạn với các chi phí, chất lượng và khả năng thực hiện chuyên biệt. Nói một cách khác, quản lý dự án là công việc áp dụng các chức năng và hoạt động của quản lý vào suốt vòng đời của dự án nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra.
Quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông là một quá trình phức tạp, cần đến sự tham gia của nhiều chủ thể (chủ đầu tư, tư vấn, thiết kế, thi công, kiểm tra, giám sát, đánh giá…) nhằm đảm bảo cho các nguồn vốn, vật tư, nhân công được sử dụng một cách có hiệu quả để hoàn thành công trình theo đúng tiến độ và các yêu cầu kỹ thuật, chất lượng đặt ra. Do đó, quản lý dự án đầu tư xây đựng đường giao thông luôn là công việc thuộc chức năng của các cơ quan quản lý nhà nước (tài chính; kế hoạch; giao thông vận tải; khoa học, công nghệ và môi trường; nông nghiệp và phát triển nông thôn…) ở Trung ương và địa phương, tuỳ theo tính chất của từng loại dự án. Mặt khác, mỗi dự án có địa điểm khác nhau, không gian và thời gian khác nhau, yêu cầu về số lượng và chất lượng khác nhau, tiến độ khác nhau, con người khác nhau,…và thậm chí trong quá trình thực hiện dự án còn có sự thay đổi mục tiêu, ý tưởng từ chủ đầu tư, cho nên việc điều hành quản lý dự án cũng luôn thay đổi linh hoạt, không có công thức nhất định.
Trong khoảng một thập niên trở lại đây, cùng với xu hướng hội nhập khu vực hóa, toàn cầu hóa trong mọi lĩnh vực kinh tế và cả lĩnh vực đầu tư xây dựng, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ngày càng trở nên phức tạp đòi hỏi phải có sự phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tác liên quan. Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay đòi hỏi phải có sự phát triển sâu rộng và mang tính chuyên nghiệp hơn thì mới có thể đáp ứng nhu cầu xây dựng có chất lượng các công trình giao thông ở nước ta trong thời gian tới.
Căn cứ tình hình thực tế về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông và để nâng cao chất lượng thực thi các dự án, Nhà nước đã có nhiều văn bản quy định về vấn đề này như luật đất đai, luật xây dựng, luật đấu thầu ; Nghị định số 99/2007/NĐ-CP ngày 13 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình ; Nghị định số 03/2008/NĐ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2008 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 99/2007/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình ; Nghị định số 58/2008/NĐ-CP ngày 05 tháng 5 năm 2008 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng...Đặc biệt, trong tháng 2/2009, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 4 năm 2009 và thay thế Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07 tháng 02 năm 2005 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, Nghị định số 112/2006/NĐ-CP ngày 29 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2005/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Theo quy định tại Nghị định này, đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước kể cả các dự án thành phần, Nhà nước quản lý toàn bộ quá trình đầu tư xây dựng từ việc xác định chủ trương đầu tư, lập dự án, quyết định đầu tư, lập thiết kế, dự toán, lựa chọn nhà thầu, thi công xây dựng đến khi nghiệm thu, bàn giao và đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Trước các diễn biến phức tạp của công tác quản lý và việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay, để ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các cơ hội, điều kiện phát sinh tham nhũng trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của mình ; đồng thời, tạo bước chuyển biến rõ rệt về nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, đảng viên trong phòng, chống tham nhũng ; tạo sự thống nhất, tự giác và quyết tâm cao trong hành động ; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có chất lượng, có phẩm chất, đạo đức tốt, ngày 01/9/2009, Bộ Giao thông vận tải đã ban hành kế hoạch thực hiện giai đoạn 1 (đến năm 2011) Chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 của Bộ Giao thông vận tải. Các văn bản này là cơ sở pháp lý hữu hiệu cho công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của các chủ thể, đặc biệt là Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, các Ban quản lý dự án xây dựng đường giao thông và các cơ quan, ban ngành có liên quan trên phạm vi cả nước.
2.3. Phân tích diễn biến
 Ngày 29/6/2009, trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính đã có báo cáo kết luận thanh tra công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng tuyến đường Nam Sông Hậu, trong đó đề nghị chủ đầu tư cần kiểm tra, rà soát, tính toán, phê duyệt lại đơn giá vật liệu như: cát vàng hạt trung thi công cọc cát, cấp phối đá dăm loại I, II, đất đắp taluy nền đường của các gói thầu. Cụ thể, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, phải làm việc với các cơ quan chức năng 3 tỉnh: Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, để xác định giá vật liệu đến hiện trường xây lắp; tổ chức kiểm tra thực tế về cự ly, khối lượng, giá trị đất đắp bao tại chỗ của các gói thầu: 11B, 19, 21, 22. Việc này nhằm đảm bảo cho công tác thanh toán chính xác, đúng chế độ quy định, tránh thất thoát, lãng phí tiền vốn của Nhà nước.
Đồng thời, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, có trách nhiệm thu hồi số tiền hơn 5,1 tỷ đồng, đã chi sai cho hội đồng đền bù các huyện, thành phố, để quản lý và sử dụng đúng chế độ chính sách quy định. Chủ đầu tư còn phải có trách nhiệm kiểm tra lại hồ sơ, xác định rõ nguồn gốc đất được hỗ trợ tiền sử dụng đất của các đối tượng được đền bù để thanh, quyết toán phù hợp với chế độ hiện hành đối với số tiền 3,4 tỷ đồng.
Ngoài ra, Thanh tra Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Giao thông vận tải phải chỉ đạo Ban quản lý dự án Mỹ Thuận thu hồi ngay số tiền hơn 52 tỷ đồng, đã thanh toán không đúng cho các đơn vị vào tài khoản tạm gửi số 921.01.00.00001 của Sở Tài chính Cần Thơ, mở tại Kho bạc Nhà nước thành phố Cần Thơ.
Riêng đối với hơn 85 tỷ đồng vốn Trái phiếu Chính phủ mà Bộ Giao thông vận tải đã thanh toán sai quy định, về nguyên tắc phải thu hồi về cho ngân sách, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
Để xử lý những sai phạm tại dự án đường Nam sông Hậu, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Ngô Thịnh Đức đã yêu cầu trước ngày 20/8/2009: Ban quản lý dự án Mỹ Thuận phải rà soát lại toàn bộ tình hình thực hiện dự án tại các gói; lập lại biện pháp tổ chức thi công đối với những gói thầu thi công chậm tiến độ, đề ra các giải pháp cụ thể; có biện pháp xử lý nghiêm đối với nhà thầu thi công chậm tiến độ theo đúng quy định của pháp luật để đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng tiến độ. Cục Quản lý xây dựng chất lượng công trình giao thông, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, các đơn vị: tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, đơn vị thi công rà soát toàn bộ các sai sót, vi phạm trong quá trình quản lý và thực hiện dự án, nghiêm túc kiểm điểm tập thể, cá nhân căn cứ theo báo cáo của Thanh tra Bộ Tài chính. 
2.4. Nguyên nhân dẫn đến tình huống
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông xảy ra phổ biến mà nguyên nhân của vấn đề bắt nguồn từ các yếu tố mang tính khách quan, chủ quan. Trong đó, các nguyên nhân khách quan tạo nên những điều kiện, cơ hội cho sự nảy sinh các sai phạm, còn các nguyên nhân chủ quan có vai trò quan trọng trong trực tiếp dẫn đến các hệ luỵ xấu cho nhà nước và xã hội.
Đầu tháng 7/2009, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã ký quyết định kỷ luật khiển trách đối với ông Dương Tuấn Minh, Tổng giám đốc quản lý dự án Mỹ Thuận, vì để xảy ra nhiều sự cố về xây dựng cũng như sai phạm tài chính tại các dự án cầu đường được Bộ Giao thông vận tải ủy quyền làm chủ đầu tư trên địa bàn phía Nam.
2.4.1. Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân chủ quan dẫn đến những sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và nhiều Ban quản lý dự án khác là do:
- Ban quản lý dự án tổ chức và hoạt động chưa chuyên nghiệp, năng lực hạn chế nên chỉ mới thực hiện việc giám sát xây dựng chứ chưa quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông (vốn đòi hỏi các kiến thức chuyên ngành đặc thù) theo đúng nghĩa. Do đó, công tác quản lý dự án đầu tư chưa hiệu quả, bộc lộ nhiều yếu kém, gây thất thoát, lãng phí mà biểu hiện cụ thể là các đường giao thông chưa làm xong hoặc được nghiệm thu trong thời gian ngắn đã hư hỏng…Điều này bắt nguồn từ hình thức quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay chưa phù hợp. Hình thức chủ yếu được áp dụng hiện nay là chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án bằng cách lập Ban quản lý dự án.
- Một số cán bộ của Ban quản lý dự án trình độ chuyên môn chưa đáp ứng yêu cầu về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ như: định giá xây dựng, đấu thầu, chế độ thu, chi tài chính…cũng như tiếp thu các kiến thức về quản lý dự án hiện đại, mà chỉ làm việc theo kinh nghiệm nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả quản lý dự án đầu tư, thậm chí dẫn đến nhiều sai phạm như công tác thẩm định và phê duyệt dự toán xây lắp xét thầu của chủ đầu tư không đúng chế độ quy định; việc giải ngân thiếu kiểm tra chứng từ sổ sách; sử dụng sai chi phí cho đền bù giải phóng mặt bằng…
- Động cơ làm việc của một bộ phận không nhỏ cán bộ của Ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, thiết kế, tư vấn chưa đúng đắn, còn có sự thoả hiệp, nhượng bộ, thậm chí cấu kết với nhau để trục lợi cá nhân, thậm chí tham ô, sử dụng lãng phí của công, thiếu trách nhiệm trong thực hiện các cam kết với Nhà nước và xã hội.
2.4.2. Nguyên nhân khách quan
Quản lý dự án đầu tư nói chung và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng là một công việc phức tạp, đòi hỏi phải thiết lập được rất nhiều các yếu tố thuộc về môi trường, điều kiện, năng lực quản lý và và thể chế pháp lý cho công tác quản lý của các chủ thể tham gia. Khi các yếu tố này không đảm bảo chặt chẽ, đầy đủ và hiệu quả tác động tốt thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả quản lý dự án đầu tư. Cụ thể như sau:
- Các quy định pháp luật về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông còn thiếu, tức là chưa có quy định điều chỉnh chuyên biệt về vấn đề này, mà được điều chỉnh chung theo các quy định của Nhà nước về đấu thầu, xây dựng, quản lý dự án đầu tư xây dựng. Trong khi đó, chính các quy định này cũng còn rất nhiều bất cập. Chẳng hạn như theo đánh giá của nhiều chuyên gia, một số nội dung của Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình có sự thụt lùi so với quy định của các văn bản trước đó là Nghị định số 16/2005/NĐ-CP và Nghị định số 112/2006/NĐ-CP ngày 29/9/2006. Sự "thụt lùi" cơ bản nhất là Nghị định số 12/2009/NĐ-CP đã hợp pháp hóa tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi" trong quản lý đầu tư xây dựng công trình. Điều đó thể hiện ở những nội dung sau:
Trước hết, về xác định chủ đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn từ NSNN, so với Nghị định số 16/2005/NĐ-CP, Nghị định số 12/2009/NĐ-CP bổ sung thêm như sau:
+ Đối với dự án do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan cấp Bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định đầu tư, chủ đầu tư là đơn vị quản lý, sử dụng công trình.
+ Trường hợp không xác định được chủ đầu tư theo quy định tại điểm b khoản này thì người quyết định đầu tư có thể uỷ thác cho đơn vị khác có đủ điều kiện làm chủ đầu tư hoặc đồng thời làm chủ đầu tư.
Thông tư 03/2009/TT-BXD ngày 26/3/2009 còn hướng dẫn rõ hơn: "Trường hợp không xác định được đơn vị để giao làm chủ đầu tư thì người ra quyết định đầu tư đồng thời làm chủ đầu tư. Người ra quyết định đầu tư giao cho Ban Quản lý dự án do mình quyết định thành lập làm chủ đầu tư nếu Ban Quản lý dự án đó có tư cách pháp nhân và có đủ điều kiện tổ chức triển khai thực hiện dự án". Đây được coi là trái với tất cả các nguyên tắc quản lý sơ đẳng nhất.
Trong khi đó, Luật Xây dựng (2003) đã phân định rất rõ chức năng và quyền hạn của người ra quyết định đầu tư và chủ đầu tư; trong đó người ra quyết định đầu tư có quyền phê duyệt dự án, phê duyệt và điều chỉnh tổng mức đầu tư; đồng thời chịu trách nhiệm kiểm tra, đánh giá, giám sát chủ đầu tư. Chủ đầu tư có quyền và trách nhiệm sử dụng đúng mục đích và hiệu quả vốn đầu tư. Như vậy, việc vừa làm người quyết định đầu tư, vừa làm chủ đầu tư, tức là vừa duyệt tiền và bổ sung tiền (nếu cần) của ngân sách, của dân, vừa tiêu tiền, vừa kiểm tra, giám sát sẽ tạo cơ hội rất lớn, thiết lập một vòng tròn khép kín hoàn hảo cho sự phát sinh tham nhũng, thất thoát trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông.
Việc người quyết định đầu tư (xây dựng công trình) thành lập Ban Quản lý dự án và giao cho làm chủ đầu tư cũng lại là một bước tiếp tục hoàn hảo thêm vòng khép kín. Sau vụ PMU 18, như một phần của việc hoàn thiện quy trình quản lý đầu tư công, tháng 3/2007, Bộ KH&ĐT có ra Thông tư số 03/2007/TT-BKH hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý chương trình, dự án ODA; tiếp đó tháng 11/2007, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định 131/CP về quy chế quản lý và sử dụng ODA. Tại các văn bản nói trên, vai trò của cơ quan chủ quản (người ra quyết định đầu tư), chủ dự án (chủ đầu tư) và Ban Quản lý dự án được phân định rất rõ ràng, trong đó khẳng định Ban Quản lý dự án không được đồng thời làm chủ dự án. Trên tinh thần đó, Nghị định 112/2006/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 02/2007/TT-BXD ngày 14/2/2007 của Bộ Xây dựng (cũng của Bộ Xây dựng) đã quy định rất rõ: " Đối với các Ban Quản lý dự án đã được giao làm chủ đầu tư thì phải được xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật hiện hành, đảm bảo nguyên tắc Ban quản lý dự án do chủ đầu tư thành lập, giao nhiệm vụ và kiểm tra thực hiện. Đối với các Ban Quản lý dự án khu vực, Ban Quản lý dự án chuyên ngành do các Bộ, ngành, địa phương đã thành lập để quản lý nhiều dự án thì phải được chuyển đổi thành tổ chức tư vấn quản lý dự án chuyên nghiệp, hoạt động theo quy trình của pháp luật về doanh nghiệp hoặc giải thể. Các quy đinh này được xem là rõ ràng và hợp lý. Tuy nhiên, sau 2 năm thực hiện, bằng Nghị định số 12/2009/NĐ-CP và Thông tư 03/2009/TT-BXD của Bộ Xây dựng, tất cả lại quay ngoắt 180o, trở lại thời điểm ban đầu như trước khi xảy ra vụ PMU 18. Các quy định mới này đã thay thế cho các quy định được đánh giá là minh bạch trước đó.
- Sự thiếu minh bạch trong công tác quản lý dự án đầu tư.
Minh bạch và công khai trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình nói chung và xây dựng đường giao thông nói riêng được coi là liều thuốc đặc trị đối với nạn tham nhũng, bởi trong công tác quản lý dự án đầu tư công, kẻ tham nhũng không bao giờ muốn có sự minh bạch, công khai mà ngược lại, phải tìm mọi cách để đưa việc quản lý vào "bóng tối" càng nhiều, càng tốt. Có thể nói một cách hình tượng rằng, trong quản lý dự án đầu tư, khi khuấy cho "nước" càng đục thì "đàn cò tham nhũng" sẽ càng "béo". Trong thời gian vừa qua, với lý do chống suy giảm kinh tế, phải nhanh chóng kích cầu đầu tư, cải cách hành chính và hàng loạt lý do khác, những quy định của pháp luật về quản lý dự án đầu tư đã và đang bị "bóp méo", đang bị vô hiệu hóa.
- Yêu cầu đẩy nhanh tốc độ của kích cầu đầu tư nhằm chống lại các tác động của khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu.
Để đẩy nhanh tốc độ của "kích cầu đầu tư", hàng loạt dự án đầu tư công trong đó có xây dựng đường giao thông, xây dựng nhà ở xã hội… đã được quyết định trong một thời gian rất ngắn và không ít dự án được quyết định dựa trên cơ sở những luận cứ mờ nhạt, chung chung, suy đoán và thiếu sức thuyết phục. Phát triển nhà ở xã hội hiện nay là một chương trình kéo theo nó là hàng loạt dự án khác trong việc xây dựng trường học, bệnh viện, đường giao thông…cũng đã được triển khai thực hiện. Với việc triển khai các dự án đầu tư công một cách "thần tốc" như hiện nay, nhiều dự án không thể triển khai thực hiện, gặp nhiều vướng mắc, thậm chí chất lượng thấp, tiến độ không đảm bảo, nhất là nhiều tuyến đường giao thông bị hư hỏng nhanh chóng, phải làm đi làm lại, tốn kém nhiều tỷ đồng của Nhà nước và của nhân dân.
2.5. Hậu quả tình huống
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của các Ban quản lý dự án hiện nay gây nên nhiều hậu quả xấu cho Nhà nước và xã hội, làm thất thoát, lãng phí tiền từ ngân sách nhà nước và làm xấu đi hình ảnh của Nhà nước trong con mắt của người dân và bạn bè quốc tế.
Các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước được quyết định nhằm phục vụ cho sự phát triển kinh tế quốc gia, vùng hoặc địa phương. Vì vậy, Nhà nước một mặt đầu tư cơ sở vật chất, con người, tiền của cho việc thực hiện dự án đó, nhưng đồng thời cũng áp dụng các biện pháp quản lý cần thiết để đảm bảo cho dự án được thực thi một cách có hiệu quả. Khi công tác quản lý dự án đầu tư không được thực hiện tốt thì sự thất thoát, lãng phí sẽ xảy ra và hậu quả của nó là các tuyến đường giao thông không đảm bảo chất lượng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người tham gia giao thông, ảnh hưởng đến tiềm năng phát triển kinh tế của địa phương và của Nhà nước, đặc biệt là trong vấn đề thu hút đầu tư trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế, văn hoá-xã hội.
Nhiều dự án đầu tư xây dựng đường giao thông có hợp tác về công nghệ, kỹ thuật, tiền vốn và con người của nước ngoài, vì vậy, những yếu kém trong quản lý dự án đầu tư và kết quả thực tế đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài e ngại và có những đánh giá không tốt về sự trong sạch, minh bạch, hiệu quả của bộ máy Nhà nước, ảnh hưởng không nhỏ đến vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là trong tiến trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới khi Việt Nam đã là một thành viên của WTO.
Bên cạnh đó, sự nảy sinh các tiêu cực trong quản lý trực tiếp làm suy thoái đạo đức công vụ, nảy sinh các hành vi vi phạm pháp luật như tham ô, hối lộ, thiếu trách nhiệm gây thiệt hại cho Nhà nước của cán bộ, công chức, gián tiếp gây nên nhiều bức xúc trong nhân dân - những người đóng thuế cho bộ máy nhà nước hoạt động, được Nhà nước phục vụ, tạo điều kiện cho các hoạt động hợp pháp, chính đáng như đi lại, học tập, giao lưu văn hoá, hợp tác kinh tế…
III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
3.1. Mục tiêu xử lý tình huống
Mục tiêu của việc xử lý tình huống là nhằm khắc phục các sai phạm và đề ra giải pháp cho quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông tuyến đường Nam Sông Hậu nói riêng và ở nước ta nói chung.
3.2. Đề xuất, lựa chọn phương án
Từ việc nghiên cứu tình huống và các quy định pháp luật có liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, tiểu luận đề xuất một số phương án xử lý như sau:
Phương án 1. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Giao thông vận tải xem xét trách nhiệm của các thành viên trong Ban quản lý dự án Mỹ Thuận để xử lý theo quy định của pháp luật
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư đường Nam Sông Hậu của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận do nhiều nguyên nhân nhưng những người có trách nhiệm trong quản lý dự án đều phải chịu trách nhiệm pháp lý ở những mức độ nhất định. Việc xử lý tình huống theo phương án này có ưu điểm là xác định chính xác, tạo cơ sở để ngăn chặn và chấm dứt các sai phạm. Tuy nhiên, hoạt động này đòi hỏi phải tốn nhiều thời gian, có sự tham gia của nhiều cơ quan chức năng, đặc biệt trong trường hợp có dấu hiệu tham nhũng, tham ô thì còn có sự tham gia của cơ quan điều tra có thẩm quyền. Mặt khác, việc thực thi dự án sẽ bị đình trệ, cơ sở vật chất, vật tư và nhân công sẽ không được quản lý và sử dụng, dẫn đến mất mát, hư hỏng, thất thoát, các chế độ đối với người lao động không được đảm bảo.
Phương án 2. Bộ Giao thông vận tải kết hợp với Thanh tra Bộ Tài chính tiến hành xem xét lại toàn bộ các gói thầu và tổ chức đấu thầu lại theo đúng quy định của Luật đấu thầu, đảm bảo công khai, minh bạch trong phạm vi dự toán
Tổ chức đấu thầu lại các gói thầu có biểu hiện sai phạm cho phép lựa chọn các nhà thầu có uy tín, có chất lượng để thực hiện có hiệu quả dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu nhưng trách nhiệm pháp lý (trong trường hợp xác định được rõ ràng và nhanh chóng) của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và các nhà thầu có sai phạm sẽ không có điều kiện hoặc rất khó khăn trong việc bảo đảm thực hiện.
Phương án 3. Bộ Giao thông vận tải tiến hành xem xét cụ thể trách nhiệm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận để xử lý trách nhiệm kỷ luật, bồi thường thiệt hại (trong trường hợp cần thiết), xác định lại tư cách của các nhà thầu, trong trường hợp không đảm bảo thì kiên quyết loại bỏ, tổ chức đấu thầu lại và yêu cầu các địa phương có liên quan đến sai phạm hợp tác cùng giải quyết vụ việc
Các hoạt động này được tiến hành trên nguyên tắc không làm đình trệ tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu bởi vai trò của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận nhưng có sự kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tiếp theo và tiến hành các biện pháp để khắc phục hậu quả như yêu cầu các địa phương có liên quan phối hợp cùng giải quyết vụ việc, kiểm tra lại tư cách của các nhà thầu để yêu cầu phải có các điều chỉnh để đáp ứng các tiêu chuẩn, kỹ thuật, vốn…và các điều kiện khác nhằm đảm bảo cho các gói thầu được thực hiện tốt, không để xảy ra các sai sót, vi phạm về kỹ thuật và chất lượng sau này. Việc thực hiện phương án này có ưu điểm là tiến độ triển khai thực hiện dự án đầu tư đường Nam Sông Hậu sẽ không bị ảnh hưởng nhiều, đồng thời từng bước khắc phục được các sai phạm hiện đang tồn tại, không để nảy sinh vi phạm mới hay xảy ra các sai phạm lớn hơn. Vì vậy, đây được coi là phương án tối ưu để giải quyết tình huống nêu trên.
3.3. Các giải pháp thực hiện phương án lựa chọn
Để phương án trên được thực hiện một cách có hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình thuộc Bộ Giao thông vận tải cần trực tiếp cử một nhóm cán bộ đến kiểm tra, giám sát toàn bộ các hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Mặc dù các sai phạm đã được Thanh tra Bộ Tài chính xác định cụ thể nhưng để thực hiện các kiến nghị của cơ quan này, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần tiến hành xem xét cụ thể, xác định nguyên nhân và đề ra giải pháp để xử lý sai phạm, trong đó ưu tiên các vấn đề liên quan đến các khoản tiền khi sai nguyên tắc, vượt mức quy định nhằm thu hồi tiền về cho ngân sách Nhà nước. Đồng thời, thẩm định lại các thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán các công trình, hạng mục công trình của dự án…
Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần tổng hợp, theo dõi các vướng mắc và đề xuất các giải pháp để tháo gỡ các vấn đề khó khăn nảy sinh để báo cáo Bộ trưởng hoặc Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp cần thiết. Hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và tiến trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu chắc chắn sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc đồng thời tiếp tục triển khai thực hiện dự án và khắc phục các sai phạm. Vì vậy, hơn lúc nào hết, cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên cơ quan chức năng có thẩm quyền trong các vấn đề có liên quan đến chuyên môn và các thủ tục pháp lý cần thiết. Đồng thời, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần chủ trì xử lý các sự cố, các tranh chấp về chất lượng xây dựng dự án, đề xuất công tác kiểm định, kiểm định phúc tra chất lượng công trình trong trường hợp cần thiết; chủ trì thực hiện việc kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của Bộ trưởng và theo kế hoạch của Cục đối với dự án đầu tư xây dựng của chủ đầu tư; phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng, tiêu cực và xử lý các vi phạm pháp luật trong quản lý đầu tư xây dựng và quản lý chất lượng đường giao thông Nam Sông Hậu; thực hiện các hoạt động kiểm tra và làm việc tại hiện trường nơi xảy ra các sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận. Ngoài ra, cần kiên quyết quyết định tạm đình chỉ hoặc trình Bộ trưởng quyết định việc đình chỉ xây dựng các gói thầu, các công trình trên đường giao thông Nam Sông Hậu khi thấy có nguy cơ dẫn đến sự cố nguy hiểm hoặc vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn chất lượng xây dựng.
Thứ hai, Bộ Giao thông vận tải cần làm việc với chính quyền địa phương của các tỉnh có đường Nam Sông Hậu đi qua để phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan đến sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Vấn đề giải phóng mặt bằng liên quan rất lớn đến công tác quản lý của chính quyền địa phương 4 tỉnh có đường Nam Sông Hậu đi qua và người dân do việc đền bù, giải phóng mặt bằng. Vì vậy, cần phát huy vai trò của chính quyền địa phương trong việc giải thích công khai, minh bạch cho người dân về chi phí đền bù giải phóng mặt bằng để người dân hiểu và ủng hộ dự án. Đồng thời, với các khoản chi sai quy định, đề nghị chính quyền các địa phương đó nhanh chóng thực hiện các biện pháp để hoàn trả lại cho ngân sách Nhà nước để tái đầu tư cho các hạng mục khác của dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu, tránh thất thoát tiền của ngân sách Nhà nước.
Thứ ba, Bộ Giao thông vận tải cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm kết hợp tuyên truyền, giáo dục ý thức và đạo đức công vụ cho các cán bộ của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Trên cơ sở quy chế của ngành, các quy định pháp lý có liên quan đến xác định trách nhiệm công vụ, Bộ Giao thông vận tải cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm kết hợp giáo dục ý thức để mỗi cán bộ của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận nhận thức rõ các sai phạm của mình và tích cực phối hợp thực hiện các biện pháp khắc phục. Việc kiểm điểm trách nhiệm và giáo dục phải được thực hiện thông qua vai trò của lãnh đạo Bộ, tổ chức Đảng các cấp và các tổ chức quần chúng như công đoàn, phụ nữ, đoàn thanh niên…để rút kinh nghiệm chung cho hàng loạt các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông do Bộ Giao thông vận tải là chủ đầu tư, đồng thời, tăng cường hơn nữa trách nhiệm của Bộ trong công tác quản lý đối với Ban quản lý dự án Mỹ Thuận.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải cũng cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo Bộ, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình trong việc kiểm soát, giám sát lỏng lẻo hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận. Từ lãnh đạo Bộ cho đến Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình đều tiến hành quản lý dự án ở những phạm vi nhất định. Việc xảy ra các sai phạm ở góc độ này hay góc độ khác thì Bộ và Cục đều phải có trách nhiệm liên đới và phải nghiêm túc kiểm điểm để rút kinh nghiệm, đồng thời rút kinh nghiệm chung cho các Ban quản lý dự án khác trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông thuộc phạm vi quản lý của Bộ.
Thứ tư, Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu đề xuất Chính phủ, Quốc hội hoàn thiện các quy định hiện hành về quản lý dự án và cơ chế đấu thầu trong đầu tư xây dựng đường giao thông
Những bất cập của các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và trách nhiệm pháp lý trong quản lý dự án đầu tư, về đấu thầu trong đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay đang tạo nên nhiều kẽ hở, tạo điều kiện cho các chủ thể vi phạm lách luật mà không bị xử lý. Vì vậy, tình trạng vi phạm sẽ sớm trở nên tràn lan, không thể kiểm soát được. Để khắc phục tình trạng này, Vụ Pháp chế của Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu thực tế công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, các quy định về quản lý trong lĩnh vực này từ trước đến nay, đánh giá hiệu quả của các quy định khác nhau để rút ra kinh nghiệm trong điều chỉnh thực tế các quan hệ phát sinh; đồng thời, nghiên cứu thực tiễn pháp lý về vấn đề này của các quốc gia có hệ thống giao thông phát triển trên thế giới và trong khu vực như Trung Quốc, Malaixia, Singapo…Việc học hỏi kinh nghiệm thường sẽ cung cấp các thông tin có giá trị cho việc thiết lập các cách thức tác động bằng pháp luật một cách có hiệu quả  trong điều chỉnh hoạt động quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới.
IV. KIẾN NGHỊ
Các giải pháp trên một mặt có tác dụng giúp Bộ Giao thông vận tải giải quyết các vấn đề phức tạp trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu do Ban quản lý dự án Mỹ Thuận gây ra, đồng thời có tác dụng lâu dài nhằm nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của Bộ nói chung trong thời gian tới. Mỗi giải pháp có một ý nghĩa nhất định, vì vậy cần nghiên cứu và thực thi một cách đồng bộ, không nên xem nhẹ giải pháp nào. Để các giải pháp đó được thực hiện tốt, cần đến sự tham gia của nhiều cơ quan nhà nước có thẩm quyền cụ thể như sau:
Thứ nhất, đối với Chính phủ, cần nghiên cứu lại một số quy định liên quan đến đấu thầu, dự thầu trong lĩnh vực quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, cần xác định đây là lĩnh vực quan trọng của quản lý Nhà nước để xây dựng hệ thống pháp lý điều chỉnh chuyên biệt nhằm đảm bảo sự rõ ràng, minh bạch trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam.
Thứ hai, đối với Bộ Giao thông vận tải, cần tăng cường vai trò (thông qua Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình) giám sát, kiểm tra, hướng dẫn, hỗ trợ các Ban quản lý dự án thực hiện các công việc có tính chuyên môn cao, liên quan đến sử dụng tiền vốn, trang thiết bị do Nhà nước cấp để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường giao thông. Bên cạnh đó, cần lựa chọn, bồi dưỡng cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất, đạo đức và trình độ vào các Ban quản lý dự án. Thực hiện các cơ chế hữu hiệu trong quản lý cán bộ nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư.
Thứ ba, đối với Bộ Tài chính cần tích cực thanh tra, kiểm tra tiến độ và việc chi tiêu trong thực thi các dự án xây dựng đường giao thông, tránh để xảy ra tình trạng khi nảy sinh vi phạm rồi thì mới thanh tra và đề nghị xử lý.
Thứ tư, đối với chính quyền các địa phương nơi có đường giao thông đi qua, cần phối kết hợp với các Ban quản lý dự án, Bộ chủ quản để thực hiện tốt các quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, không nên vì lợi ích cục bộ địa phương mà tiếp tay, dung túng cho các vi phạm của các Ban quản lý dự án.

KẾT LUẬN
Quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam là công việc thường xuyên, song hành cùng với quá trình thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Vì vậy, không chỉ trong thời điểm hiện tại và tương lai công tác này cần được thực hiện một cách khoa học và có hiệu quả. Các vi phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam hiện nay được đánh giá là phổ biến, gây nhiều thất thoát tiền của Nhà nước và gây nhiều bất bình trong dư luận quần chúng nhân dân nhưng cùng với tiến trình phát huy dân chủ và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, các biểu hiện tiêu cực này sẽ dần dần bị vô hiệu hoá. Trong phạm vi trách nhiệm của mình, Nhà nước cần xuất phát từ lợi ích của nhân dân để giải quyết dứt điểm các vi phạm nhằm đảm bảo cho người dân được thụ hưởng một cách tốt nhất những thành quả từ sự đóng góp của mình, để mỗi người dân có điều kiện phát triển cá nhân, từ đó xây dựng gia đình, địa phương và góp phần xây dựng Nhà nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh và tiến bộ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1)    Luật Xây dựng (2003);
2)    Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình;
3)    Nghị định số 52/2009/NÐ-CP ngày 03 tháng 6 năm 2009 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.
4)    Nghị định số 111/2006/NÐ-CP ngày 29/9/2006 hướng dẫn thi hành Luật Ðấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng.
5)    Quyết định số 2536/QĐ-BGTVT ngày 01/9/2009 về việc ban hành kế hoạch thực hiện giai đoạn I (đến năm 2011) chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 của Bộ Giao thông vận tải.

Được đăng bởi vào lúc
Nhãn: ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)

Thursday, December 10, 2015

Tiểu luận tình huống quản lý nhà nước tham khảo số 20

TIN LIÊN QUAN

 >>Tiểu luận tình huống quản lý nhà nước tham khảo số 19

MỤC LỤC
Trang
Mở đầu
2
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
3
1.1. Hoàn cảnh xuất hiện tình huống
3
1.2. Mô tả tình huống
4
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
5
2.1. Mục tiêu phân tích tình huống
5
2.2. Cơ sở lý luận
5
2.3. Phân tích diễn biến
7
2.4. Nguyên nhân dẫn đến tình huống
8
2.5. Hậu quả tình huống
13
III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
14
3.1. Mục tiêu xử lý tình huống
14
3.2. Đề xuất, lựa chọn phương án
14
3.3. Các giải pháp thực hiện phương án lựa chọn
16
IV. KIẾN NGHỊ
19
KẾT LUẬN
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
21


MỞ ĐẦU
Thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trong những năm qua, hàng loạt cơ sở hạ tầng quốc gia từ thành thị đến nông thôn được xây dựng nhằm phục vụ cho sự phát triển của các ngành kinh tế, tăng cường tiềm lực của nền kinh tế quốc dân, ổn định và nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân, đồng thời, khẳng định tương lai và con đường  phát triển đúng đắn của Nhà nước ta trong con mắt bạn bè và các đối tác quốc tế. Cùng với các quyết sách mạnh mẽ của Nhà nước trong đầu tư, phát triển kinh tế thông qua nhiều hình thức, trong đó chủ yếu là huy động và sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, là công tác quản lý việc sử dụng nguồn vốn nhà nước. Quản lý việc sử dụng nguồn vốn nhà nước gồm có nhiều khâu, nhiều giai đoạn, trong đó quan trọng nhất là khâu quản lý dự án đầu tư công. Rất nhiều các công trình kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh cấp quốc gia và địa phương đã hoàn thành có chất lượng, hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho xã hội nhờ việc quản lý có hiệu qủa các dự án đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, các yếu kém trong quản lý dự án đầu tư công đang gây nhiều thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, đặc biệt là trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam, dẫn đến hàng loạt các sai phạm của các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án, điển hình là các sai phạm trong quá trình thực hiện dự án như chi sai nguyên tắc, thanh toán sai quy định (trường hợp của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận (thay mặt cho Bộ Giao thông Vận tải làm chủ dự án đầu tư) trong dự án đường Nam Sông Hậu), vi phạm trong đấu thầu dự án, chậm tiến độ (trong xây dựng cầu từ Cần Thơ đến Cà Mau)…Các sai phạm này đã dẫn đến nhiều hậu quả xấu đối với Nhà nước và xã hội, gây bất bình và làm giảm sút niềm tin của quần chúng nhân dân vào việc triển khai và thực hiện các chính sách của Nhà nước nói chung và trong việc thực hiện các chương trình xã hội phục vụ cho lợi ích của nhân dân nói riêng. Chính vì vậy, trên cơ sở các kiến thức đã học về quản lý dự án đầu tư trong chương trình chuyên viên chính và kinh nghiệm công tác của bản thân, việc nghiên cứu và lựa chọn vấn đề “Nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông thông qua tình huống quản lý dự án đường Nam Sông Hậu của Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận” làm tiểu luận tình huống có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn trong tình hình hiện nay.
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
          1.1. Hoàn cảnh xuất hiện tình huống
          Giao thông vận tải là một bộ phận quan trọng trong kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, cần ưu tiên đầu tư phát triển đi trước một bước với tốc độ nhanh, bền vững nhằm tạo tiền đề cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Do đó, định hướng phát triển giao thông vận tải đến năm 2020 của Nhà nước ta là hệ thống giao thông vận tải cơ bản đáp ứng nhu cầu vận tải đa dạng của xã hội với mức tăng trưởng nhanh, đảm bảo chất lượng ngày càng cao, giá thành hợp lý; kiềm chế tiến tới giảm sự gia tăng tai nạn giao thông và hạn chế ô nhiễm môi trường. Về tổng thể, hình thành được một hệ thống giao thông vận tải hợp lý giữa các phương thức vận tải và các hành lang vận tải chủ yếu đối với các mặt hàng chính có khối lượng lớn. Chính vì vậy, trong những năm qua, hàng loạt các dự án phát triển mạng lưới giao thông cấp quốc gia và địa phương được phê duyệt và đưa vào triển khai thực hiện, trong đó, dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu, đã được quyết định và đưa vào khởi công từ tháng 5/2005 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng cuối năm 2008. Tuy nhiên, từ cuối năm 2007 đến nay, kinh tế thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, giá cả vật liệu xây dựng, chi phí thuê máy móc và tiền công cho người lao động tăng cao, sự đổ vỡ của nhiều tập đoàn kinh tế lớn và khủng hoảng tài chính quốc tế toàn cầu khiến các quốc gia phải có các chiến lược khác nhau để đối phó, giảm bớt các rủi ro và kích thích nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng. Đối với Việt Nam, Nhà nước tiến hành nhiều biện pháp trong đó có chủ trương “kích cầu đầu tư”, hỗ trợ các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế phát triển, mà thực chất là đẩy nhanh hơn nữa tốc độ tiêu tiền của ngân sách nhà nước, trong khi năng lực và trình độ quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, đã tạo nên những điều kiện cho sự nảy sinh các vấn đề phức tạp trong quản lý nói chung và trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng.
1.2. Mô tả tình huống
Dự án đường Nam Sông Hậu, do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, có trụ sở tại số 127B đường Đinh Tiên Hoàng, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh, thay mặt Bộ Giao thông Vận tải làm chủ đầu tư. Đây là dự án đường giao thông tiêu chuẩn cấp 3 đồng bằng, có chiều dài 147 km, điểm đầu tại Cần Thơ, đi qua các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng và điểm cuối tại Bạc Liêu. Dự án gồm 32 gói thầu, có tổng vốn đầu tư 2.767 tỉ đồng, được khởi công từ tháng 5/2005 và dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng cuối năm 2008. Tuy nhiên, cho đến nay, đây là một trong nhiều dự án chậm tiến độ và tháng 2/2009 Ban quản lý dự án Mỹ Thuận kiến nghị điều chỉnh mức đầu tư dự án này lên 3.233 tỉ đồng với lý do chi phí nhân công, máy móc, giải phóng mặt bằng tăng cao.
Nhận thấy tiến độ dự án quá chậm trong khi vốn đầu tư lại tăng quá cao, Thanh tra Bộ Tài chính đã vào cuộc và phát hiện rất nhiều sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận như công tác thẩm định và phê duyệt dự toán xây lắp xét thầu của chủ đầu tư không đúng chế độ quy định dẫn đến giá trúng thầu và ký kết hợp đồng vượt giá gói thầu với số tiền hơn 84 tỉ đồng. Ngoài ra, 2 gói thầu chi phí bảo đảm giao thông đường thủy, cùng dự toán chi phí khảo sát thiết kế được tính tăng không đúng quy định của Nhà nước là hơn 2 tỉ đồng. Cụ thể, chi phí của 2 gói đảm bảo giao thông đường thủy đã tăng thêm hơn 1,6 tỉ đồng; chi phí công tác khảo sát thiết kế bước thiết kế kỹ thuật, dự toán được phê duyệt sai đơn giá là hơn 453 triệu đồng, sử dụng sai hơn 8,5 tỉ đồng để đền bù giải phóng mặt bằng tại các địa phương có dự án đi qua.
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
2.1. Mục tiêu phân tích tình huống
Mục tiêu của việc phân tích tình huống là nhằm làm rõ cơ sở lý luận, đánh giá nguyên nhân, hậu quả và tìm ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông trong dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu nói riêng và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam nói chung.
2.2. Cơ sở lý luận
Quản lý dự án (Project Management - PM) nói chung và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng là công tác hoạch định, theo dõi và kiểm soát tất cả những khía cạnh của một dự án và kích thích mọi thành phần tham gia vào dự án đó nhằm đạt được những mục tiêu của dự án đúng thời hạn với các chi phí, chất lượng và khả năng thực hiện chuyên biệt. Nói một cách khác, quản lý dự án là công việc áp dụng các chức năng và hoạt động của quản lý vào suốt vòng đời của dự án nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra.
Quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông là một quá trình phức tạp, cần đến sự tham gia của nhiều chủ thể (chủ đầu tư, tư vấn, thiết kế, thi công, kiểm tra, giám sát, đánh giá…) nhằm đảm bảo cho các nguồn vốn, vật tư, nhân công được sử dụng một cách có hiệu quả để hoàn thành công trình theo đúng tiến độ và các yêu cầu kỹ thuật, chất lượng đặt ra. Do đó, quản lý dự án đầu tư xây đựng đường giao thông luôn là công việc thuộc chức năng của các cơ quan quản lý nhà nước (tài chính; kế hoạch; giao thông vận tải; khoa học, công nghệ và môi trường; nông nghiệp và phát triển nông thôn…) ở Trung ương và địa phương, tuỳ theo tính chất của từng loại dự án. Mặt khác, mỗi dự án có địa điểm khác nhau, không gian và thời gian khác nhau, yêu cầu về số lượng và chất lượng khác nhau, tiến độ khác nhau, con người khác nhau,…và thậm chí trong quá trình thực hiện dự án còn có sự thay đổi mục tiêu, ý tưởng từ chủ đầu tư, cho nên việc điều hành quản lý dự án cũng luôn thay đổi linh hoạt, không có công thức nhất định.
Trong khoảng một thập niên trở lại đây, cùng với xu hướng hội nhập khu vực hóa, toàn cầu hóa trong mọi lĩnh vực kinh tế và cả lĩnh vực đầu tư xây dựng, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ngày càng trở nên phức tạp đòi hỏi phải có sự phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tác liên quan. Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay đòi hỏi phải có sự phát triển sâu rộng và mang tính chuyên nghiệp hơn thì mới có thể đáp ứng nhu cầu xây dựng có chất lượng các công trình giao thông ở nước ta trong thời gian tới.
Căn cứ tình hình thực tế về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông và để nâng cao chất lượng thực thi các dự án, Nhà nước đã có nhiều văn bản quy định về vấn đề này như luật đất đai, luật xây dựng, luật đấu thầu ; Nghị định số 99/2007/NĐ-CP ngày 13 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình ; Nghị định số 03/2008/NĐ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2008 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 99/2007/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình ; Nghị định số 58/2008/NĐ-CP ngày 05 tháng 5 năm 2008 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng...Đặc biệt, trong tháng 2/2009, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 4 năm 2009 và thay thế Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07 tháng 02 năm 2005 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, Nghị định số 112/2006/NĐ-CP ngày 29 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2005/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Theo quy định tại Nghị định này, đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước kể cả các dự án thành phần, Nhà nước quản lý toàn bộ quá trình đầu tư xây dựng từ việc xác định chủ trương đầu tư, lập dự án, quyết định đầu tư, lập thiết kế, dự toán, lựa chọn nhà thầu, thi công xây dựng đến khi nghiệm thu, bàn giao và đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Trước các diễn biến phức tạp của công tác quản lý và việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay, để ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các cơ hội, điều kiện phát sinh tham nhũng trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của mình ; đồng thời, tạo bước chuyển biến rõ rệt về nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, đảng viên trong phòng, chống tham nhũng ; tạo sự thống nhất, tự giác và quyết tâm cao trong hành động ; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có chất lượng, có phẩm chất, đạo đức tốt, ngày 01/9/2009, Bộ Giao thông vận tải đã ban hành kế hoạch thực hiện giai đoạn 1 (đến năm 2011) Chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 của Bộ Giao thông vận tải. Các văn bản này là cơ sở pháp lý hữu hiệu cho công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của các chủ thể, đặc biệt là Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, các Ban quản lý dự án xây dựng đường giao thông và các cơ quan, ban ngành có liên quan trên phạm vi cả nước.
2.3. Phân tích diễn biến
 Ngày 29/6/2009, trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính đã có báo cáo kết luận thanh tra công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng tuyến đường Nam Sông Hậu, trong đó đề nghị chủ đầu tư cần kiểm tra, rà soát, tính toán, phê duyệt lại đơn giá vật liệu như: cát vàng hạt trung thi công cọc cát, cấp phối đá dăm loại I, II, đất đắp taluy nền đường của các gói thầu. Cụ thể, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, phải làm việc với các cơ quan chức năng 3 tỉnh: Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, để xác định giá vật liệu đến hiện trường xây lắp; tổ chức kiểm tra thực tế về cự ly, khối lượng, giá trị đất đắp bao tại chỗ của các gói thầu: 11B, 19, 21, 22. Việc này nhằm đảm bảo cho công tác thanh toán chính xác, đúng chế độ quy định, tránh thất thoát, lãng phí tiền vốn của Nhà nước.
Đồng thời, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, có trách nhiệm thu hồi số tiền hơn 5,1 tỷ đồng, đã chi sai cho hội đồng đền bù các huyện, thành phố, để quản lý và sử dụng đúng chế độ chính sách quy định. Chủ đầu tư còn phải có trách nhiệm kiểm tra lại hồ sơ, xác định rõ nguồn gốc đất được hỗ trợ tiền sử dụng đất của các đối tượng được đền bù để thanh, quyết toán phù hợp với chế độ hiện hành đối với số tiền 3,4 tỷ đồng.
Ngoài ra, Thanh tra Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Giao thông vận tải phải chỉ đạo Ban quản lý dự án Mỹ Thuận thu hồi ngay số tiền hơn 52 tỷ đồng, đã thanh toán không đúng cho các đơn vị vào tài khoản tạm gửi số 921.01.00.00001 của Sở Tài chính Cần Thơ, mở tại Kho bạc Nhà nước thành phố Cần Thơ.
Riêng đối với hơn 85 tỷ đồng vốn Trái phiếu Chính phủ mà Bộ Giao thông vận tải đã thanh toán sai quy định, về nguyên tắc phải thu hồi về cho ngân sách, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
Để xử lý những sai phạm tại dự án đường Nam sông Hậu, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Ngô Thịnh Đức đã yêu cầu trước ngày 20/8/2009: Ban quản lý dự án Mỹ Thuận phải rà soát lại toàn bộ tình hình thực hiện dự án tại các gói; lập lại biện pháp tổ chức thi công đối với những gói thầu thi công chậm tiến độ, đề ra các giải pháp cụ thể; có biện pháp xử lý nghiêm đối với nhà thầu thi công chậm tiến độ theo đúng quy định của pháp luật để đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng tiến độ. Cục Quản lý xây dựng chất lượng công trình giao thông, Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, các đơn vị: tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, đơn vị thi công rà soát toàn bộ các sai sót, vi phạm trong quá trình quản lý và thực hiện dự án, nghiêm túc kiểm điểm tập thể, cá nhân căn cứ theo báo cáo của Thanh tra Bộ Tài chính. 
2.4. Nguyên nhân dẫn đến tình huống
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông xảy ra phổ biến mà nguyên nhân của vấn đề bắt nguồn từ các yếu tố mang tính khách quan, chủ quan. Trong đó, các nguyên nhân khách quan tạo nên những điều kiện, cơ hội cho sự nảy sinh các sai phạm, còn các nguyên nhân chủ quan có vai trò quan trọng trong trực tiếp dẫn đến các hệ luỵ xấu cho nhà nước và xã hội.
Đầu tháng 7/2009, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã ký quyết định kỷ luật khiển trách đối với ông Dương Tuấn Minh, Tổng giám đốc quản lý dự án Mỹ Thuận, vì để xảy ra nhiều sự cố về xây dựng cũng như sai phạm tài chính tại các dự án cầu đường được Bộ Giao thông vận tải ủy quyền làm chủ đầu tư trên địa bàn phía Nam.
2.4.1. Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân chủ quan dẫn đến những sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và nhiều Ban quản lý dự án khác là do:
- Ban quản lý dự án tổ chức và hoạt động chưa chuyên nghiệp, năng lực hạn chế nên chỉ mới thực hiện việc giám sát xây dựng chứ chưa quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông (vốn đòi hỏi các kiến thức chuyên ngành đặc thù) theo đúng nghĩa. Do đó, công tác quản lý dự án đầu tư chưa hiệu quả, bộc lộ nhiều yếu kém, gây thất thoát, lãng phí mà biểu hiện cụ thể là các đường giao thông chưa làm xong hoặc được nghiệm thu trong thời gian ngắn đã hư hỏng…Điều này bắt nguồn từ hình thức quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay chưa phù hợp. Hình thức chủ yếu được áp dụng hiện nay là chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án bằng cách lập Ban quản lý dự án.
- Một số cán bộ của Ban quản lý dự án trình độ chuyên môn chưa đáp ứng yêu cầu về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ như: định giá xây dựng, đấu thầu, chế độ thu, chi tài chính…cũng như tiếp thu các kiến thức về quản lý dự án hiện đại, mà chỉ làm việc theo kinh nghiệm nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả quản lý dự án đầu tư, thậm chí dẫn đến nhiều sai phạm như công tác thẩm định và phê duyệt dự toán xây lắp xét thầu của chủ đầu tư không đúng chế độ quy định; việc giải ngân thiếu kiểm tra chứng từ sổ sách; sử dụng sai chi phí cho đền bù giải phóng mặt bằng…
- Động cơ làm việc của một bộ phận không nhỏ cán bộ của Ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, thiết kế, tư vấn chưa đúng đắn, còn có sự thoả hiệp, nhượng bộ, thậm chí cấu kết với nhau để trục lợi cá nhân, thậm chí tham ô, sử dụng lãng phí của công, thiếu trách nhiệm trong thực hiện các cam kết với Nhà nước và xã hội.
2.4.2. Nguyên nhân khách quan
Quản lý dự án đầu tư nói chung và quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông nói riêng là một công việc phức tạp, đòi hỏi phải thiết lập được rất nhiều các yếu tố thuộc về môi trường, điều kiện, năng lực quản lý và và thể chế pháp lý cho công tác quản lý của các chủ thể tham gia. Khi các yếu tố này không đảm bảo chặt chẽ, đầy đủ và hiệu quả tác động tốt thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả quản lý dự án đầu tư. Cụ thể như sau:
- Các quy định pháp luật về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông còn thiếu, tức là chưa có quy định điều chỉnh chuyên biệt về vấn đề này, mà được điều chỉnh chung theo các quy định của Nhà nước về đấu thầu, xây dựng, quản lý dự án đầu tư xây dựng. Trong khi đó, chính các quy định này cũng còn rất nhiều bất cập. Chẳng hạn như theo đánh giá của nhiều chuyên gia, một số nội dung của Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình có sự thụt lùi so với quy định của các văn bản trước đó là Nghị định số 16/2005/NĐ-CP và Nghị định số 112/2006/NĐ-CP ngày 29/9/2006. Sự "thụt lùi" cơ bản nhất là Nghị định số 12/2009/NĐ-CP đã hợp pháp hóa tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi" trong quản lý đầu tư xây dựng công trình. Điều đó thể hiện ở những nội dung sau:
Trước hết, về xác định chủ đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn từ NSNN, so với Nghị định số 16/2005/NĐ-CP, Nghị định số 12/2009/NĐ-CP bổ sung thêm như sau:
+ Đối với dự án do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan cấp Bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định đầu tư, chủ đầu tư là đơn vị quản lý, sử dụng công trình.
+ Trường hợp không xác định được chủ đầu tư theo quy định tại điểm b khoản này thì người quyết định đầu tư có thể uỷ thác cho đơn vị khác có đủ điều kiện làm chủ đầu tư hoặc đồng thời làm chủ đầu tư.
Thông tư 03/2009/TT-BXD ngày 26/3/2009 còn hướng dẫn rõ hơn: "Trường hợp không xác định được đơn vị để giao làm chủ đầu tư thì người ra quyết định đầu tư đồng thời làm chủ đầu tư. Người ra quyết định đầu tư giao cho Ban Quản lý dự án do mình quyết định thành lập làm chủ đầu tư nếu Ban Quản lý dự án đó có tư cách pháp nhân và có đủ điều kiện tổ chức triển khai thực hiện dự án". Đây được coi là trái với tất cả các nguyên tắc quản lý sơ đẳng nhất.
Trong khi đó, Luật Xây dựng (2003) đã phân định rất rõ chức năng và quyền hạn của người ra quyết định đầu tư và chủ đầu tư; trong đó người ra quyết định đầu tư có quyền phê duyệt dự án, phê duyệt và điều chỉnh tổng mức đầu tư; đồng thời chịu trách nhiệm kiểm tra, đánh giá, giám sát chủ đầu tư. Chủ đầu tư có quyền và trách nhiệm sử dụng đúng mục đích và hiệu quả vốn đầu tư. Như vậy, việc vừa làm người quyết định đầu tư, vừa làm chủ đầu tư, tức là vừa duyệt tiền và bổ sung tiền (nếu cần) của ngân sách, của dân, vừa tiêu tiền, vừa kiểm tra, giám sát sẽ tạo cơ hội rất lớn, thiết lập một vòng tròn khép kín hoàn hảo cho sự phát sinh tham nhũng, thất thoát trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông.
Việc người quyết định đầu tư (xây dựng công trình) thành lập Ban Quản lý dự án và giao cho làm chủ đầu tư cũng lại là một bước tiếp tục hoàn hảo thêm vòng khép kín. Sau vụ PMU 18, như một phần của việc hoàn thiện quy trình quản lý đầu tư công, tháng 3/2007, Bộ KH&ĐT có ra Thông tư số 03/2007/TT-BKH hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý chương trình, dự án ODA; tiếp đó tháng 11/2007, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định 131/CP về quy chế quản lý và sử dụng ODA. Tại các văn bản nói trên, vai trò của cơ quan chủ quản (người ra quyết định đầu tư), chủ dự án (chủ đầu tư) và Ban Quản lý dự án được phân định rất rõ ràng, trong đó khẳng định Ban Quản lý dự án không được đồng thời làm chủ dự án. Trên tinh thần đó, Nghị định 112/2006/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 02/2007/TT-BXD ngày 14/2/2007 của Bộ Xây dựng (cũng của Bộ Xây dựng) đã quy định rất rõ: " Đối với các Ban Quản lý dự án đã được giao làm chủ đầu tư thì phải được xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật hiện hành, đảm bảo nguyên tắc Ban quản lý dự án do chủ đầu tư thành lập, giao nhiệm vụ và kiểm tra thực hiện. Đối với các Ban Quản lý dự án khu vực, Ban Quản lý dự án chuyên ngành do các Bộ, ngành, địa phương đã thành lập để quản lý nhiều dự án thì phải được chuyển đổi thành tổ chức tư vấn quản lý dự án chuyên nghiệp, hoạt động theo quy trình của pháp luật về doanh nghiệp hoặc giải thể. Các quy đinh này được xem là rõ ràng và hợp lý. Tuy nhiên, sau 2 năm thực hiện, bằng Nghị định số 12/2009/NĐ-CP và Thông tư 03/2009/TT-BXD của Bộ Xây dựng, tất cả lại quay ngoắt 180o, trở lại thời điểm ban đầu như trước khi xảy ra vụ PMU 18. Các quy định mới này đã thay thế cho các quy định được đánh giá là minh bạch trước đó.
- Sự thiếu minh bạch trong công tác quản lý dự án đầu tư.
Minh bạch và công khai trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình nói chung và xây dựng đường giao thông nói riêng được coi là liều thuốc đặc trị đối với nạn tham nhũng, bởi trong công tác quản lý dự án đầu tư công, kẻ tham nhũng không bao giờ muốn có sự minh bạch, công khai mà ngược lại, phải tìm mọi cách để đưa việc quản lý vào "bóng tối" càng nhiều, càng tốt. Có thể nói một cách hình tượng rằng, trong quản lý dự án đầu tư, khi khuấy cho "nước" càng đục thì "đàn cò tham nhũng" sẽ càng "béo". Trong thời gian vừa qua, với lý do chống suy giảm kinh tế, phải nhanh chóng kích cầu đầu tư, cải cách hành chính và hàng loạt lý do khác, những quy định của pháp luật về quản lý dự án đầu tư đã và đang bị "bóp méo", đang bị vô hiệu hóa.
- Yêu cầu đẩy nhanh tốc độ của kích cầu đầu tư nhằm chống lại các tác động của khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu.
Để đẩy nhanh tốc độ của "kích cầu đầu tư", hàng loạt dự án đầu tư công trong đó có xây dựng đường giao thông, xây dựng nhà ở xã hội… đã được quyết định trong một thời gian rất ngắn và không ít dự án được quyết định dựa trên cơ sở những luận cứ mờ nhạt, chung chung, suy đoán và thiếu sức thuyết phục. Phát triển nhà ở xã hội hiện nay là một chương trình kéo theo nó là hàng loạt dự án khác trong việc xây dựng trường học, bệnh viện, đường giao thông…cũng đã được triển khai thực hiện. Với việc triển khai các dự án đầu tư công một cách "thần tốc" như hiện nay, nhiều dự án không thể triển khai thực hiện, gặp nhiều vướng mắc, thậm chí chất lượng thấp, tiến độ không đảm bảo, nhất là nhiều tuyến đường giao thông bị hư hỏng nhanh chóng, phải làm đi làm lại, tốn kém nhiều tỷ đồng của Nhà nước và của nhân dân.
2.5. Hậu quả tình huống
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của các Ban quản lý dự án hiện nay gây nên nhiều hậu quả xấu cho Nhà nước và xã hội, làm thất thoát, lãng phí tiền từ ngân sách nhà nước và làm xấu đi hình ảnh của Nhà nước trong con mắt của người dân và bạn bè quốc tế.
Các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước được quyết định nhằm phục vụ cho sự phát triển kinh tế quốc gia, vùng hoặc địa phương. Vì vậy, Nhà nước một mặt đầu tư cơ sở vật chất, con người, tiền của cho việc thực hiện dự án đó, nhưng đồng thời cũng áp dụng các biện pháp quản lý cần thiết để đảm bảo cho dự án được thực thi một cách có hiệu quả. Khi công tác quản lý dự án đầu tư không được thực hiện tốt thì sự thất thoát, lãng phí sẽ xảy ra và hậu quả của nó là các tuyến đường giao thông không đảm bảo chất lượng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người tham gia giao thông, ảnh hưởng đến tiềm năng phát triển kinh tế của địa phương và của Nhà nước, đặc biệt là trong vấn đề thu hút đầu tư trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế, văn hoá-xã hội.
Nhiều dự án đầu tư xây dựng đường giao thông có hợp tác về công nghệ, kỹ thuật, tiền vốn và con người của nước ngoài, vì vậy, những yếu kém trong quản lý dự án đầu tư và kết quả thực tế đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài e ngại và có những đánh giá không tốt về sự trong sạch, minh bạch, hiệu quả của bộ máy Nhà nước, ảnh hưởng không nhỏ đến vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là trong tiến trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới khi Việt Nam đã là một thành viên của WTO.
Bên cạnh đó, sự nảy sinh các tiêu cực trong quản lý trực tiếp làm suy thoái đạo đức công vụ, nảy sinh các hành vi vi phạm pháp luật như tham ô, hối lộ, thiếu trách nhiệm gây thiệt hại cho Nhà nước của cán bộ, công chức, gián tiếp gây nên nhiều bức xúc trong nhân dân - những người đóng thuế cho bộ máy nhà nước hoạt động, được Nhà nước phục vụ, tạo điều kiện cho các hoạt động hợp pháp, chính đáng như đi lại, học tập, giao lưu văn hoá, hợp tác kinh tế…
III. XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
3.1. Mục tiêu xử lý tình huống
Mục tiêu của việc xử lý tình huống là nhằm khắc phục các sai phạm và đề ra giải pháp cho quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông tuyến đường Nam Sông Hậu nói riêng và ở nước ta nói chung.
3.2. Đề xuất, lựa chọn phương án
Từ việc nghiên cứu tình huống và các quy định pháp luật có liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, tiểu luận đề xuất một số phương án xử lý như sau:
Phương án 1. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Giao thông vận tải xem xét trách nhiệm của các thành viên trong Ban quản lý dự án Mỹ Thuận để xử lý theo quy định của pháp luật
Các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư đường Nam Sông Hậu của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận do nhiều nguyên nhân nhưng những người có trách nhiệm trong quản lý dự án đều phải chịu trách nhiệm pháp lý ở những mức độ nhất định. Việc xử lý tình huống theo phương án này có ưu điểm là xác định chính xác, tạo cơ sở để ngăn chặn và chấm dứt các sai phạm. Tuy nhiên, hoạt động này đòi hỏi phải tốn nhiều thời gian, có sự tham gia của nhiều cơ quan chức năng, đặc biệt trong trường hợp có dấu hiệu tham nhũng, tham ô thì còn có sự tham gia của cơ quan điều tra có thẩm quyền. Mặt khác, việc thực thi dự án sẽ bị đình trệ, cơ sở vật chất, vật tư và nhân công sẽ không được quản lý và sử dụng, dẫn đến mất mát, hư hỏng, thất thoát, các chế độ đối với người lao động không được đảm bảo.
Phương án 2. Bộ Giao thông vận tải kết hợp với Thanh tra Bộ Tài chính tiến hành xem xét lại toàn bộ các gói thầu và tổ chức đấu thầu lại theo đúng quy định của Luật đấu thầu, đảm bảo công khai, minh bạch trong phạm vi dự toán
Tổ chức đấu thầu lại các gói thầu có biểu hiện sai phạm cho phép lựa chọn các nhà thầu có uy tín, có chất lượng để thực hiện có hiệu quả dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu nhưng trách nhiệm pháp lý (trong trường hợp xác định được rõ ràng và nhanh chóng) của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và các nhà thầu có sai phạm sẽ không có điều kiện hoặc rất khó khăn trong việc bảo đảm thực hiện.
Phương án 3. Bộ Giao thông vận tải tiến hành xem xét cụ thể trách nhiệm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận để xử lý trách nhiệm kỷ luật, bồi thường thiệt hại (trong trường hợp cần thiết), xác định lại tư cách của các nhà thầu, trong trường hợp không đảm bảo thì kiên quyết loại bỏ, tổ chức đấu thầu lại và yêu cầu các địa phương có liên quan đến sai phạm hợp tác cùng giải quyết vụ việc
Các hoạt động này được tiến hành trên nguyên tắc không làm đình trệ tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu bởi vai trò của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận nhưng có sự kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tiếp theo và tiến hành các biện pháp để khắc phục hậu quả như yêu cầu các địa phương có liên quan phối hợp cùng giải quyết vụ việc, kiểm tra lại tư cách của các nhà thầu để yêu cầu phải có các điều chỉnh để đáp ứng các tiêu chuẩn, kỹ thuật, vốn…và các điều kiện khác nhằm đảm bảo cho các gói thầu được thực hiện tốt, không để xảy ra các sai sót, vi phạm về kỹ thuật và chất lượng sau này. Việc thực hiện phương án này có ưu điểm là tiến độ triển khai thực hiện dự án đầu tư đường Nam Sông Hậu sẽ không bị ảnh hưởng nhiều, đồng thời từng bước khắc phục được các sai phạm hiện đang tồn tại, không để nảy sinh vi phạm mới hay xảy ra các sai phạm lớn hơn. Vì vậy, đây được coi là phương án tối ưu để giải quyết tình huống nêu trên.
3.3. Các giải pháp thực hiện phương án lựa chọn
Để phương án trên được thực hiện một cách có hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình thuộc Bộ Giao thông vận tải cần trực tiếp cử một nhóm cán bộ đến kiểm tra, giám sát toàn bộ các hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Mặc dù các sai phạm đã được Thanh tra Bộ Tài chính xác định cụ thể nhưng để thực hiện các kiến nghị của cơ quan này, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần tiến hành xem xét cụ thể, xác định nguyên nhân và đề ra giải pháp để xử lý sai phạm, trong đó ưu tiên các vấn đề liên quan đến các khoản tiền khi sai nguyên tắc, vượt mức quy định nhằm thu hồi tiền về cho ngân sách Nhà nước. Đồng thời, thẩm định lại các thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán các công trình, hạng mục công trình của dự án…
Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần tổng hợp, theo dõi các vướng mắc và đề xuất các giải pháp để tháo gỡ các vấn đề khó khăn nảy sinh để báo cáo Bộ trưởng hoặc Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp cần thiết. Hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và tiến trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu chắc chắn sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc đồng thời tiếp tục triển khai thực hiện dự án và khắc phục các sai phạm. Vì vậy, hơn lúc nào hết, cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên cơ quan chức năng có thẩm quyền trong các vấn đề có liên quan đến chuyên môn và các thủ tục pháp lý cần thiết. Đồng thời, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình cần chủ trì xử lý các sự cố, các tranh chấp về chất lượng xây dựng dự án, đề xuất công tác kiểm định, kiểm định phúc tra chất lượng công trình trong trường hợp cần thiết; chủ trì thực hiện việc kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của Bộ trưởng và theo kế hoạch của Cục đối với dự án đầu tư xây dựng của chủ đầu tư; phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng, tiêu cực và xử lý các vi phạm pháp luật trong quản lý đầu tư xây dựng và quản lý chất lượng đường giao thông Nam Sông Hậu; thực hiện các hoạt động kiểm tra và làm việc tại hiện trường nơi xảy ra các sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận. Ngoài ra, cần kiên quyết quyết định tạm đình chỉ hoặc trình Bộ trưởng quyết định việc đình chỉ xây dựng các gói thầu, các công trình trên đường giao thông Nam Sông Hậu khi thấy có nguy cơ dẫn đến sự cố nguy hiểm hoặc vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn chất lượng xây dựng.
Thứ hai, Bộ Giao thông vận tải cần làm việc với chính quyền địa phương của các tỉnh có đường Nam Sông Hậu đi qua để phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan đến sai phạm của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Vấn đề giải phóng mặt bằng liên quan rất lớn đến công tác quản lý của chính quyền địa phương 4 tỉnh có đường Nam Sông Hậu đi qua và người dân do việc đền bù, giải phóng mặt bằng. Vì vậy, cần phát huy vai trò của chính quyền địa phương trong việc giải thích công khai, minh bạch cho người dân về chi phí đền bù giải phóng mặt bằng để người dân hiểu và ủng hộ dự án. Đồng thời, với các khoản chi sai quy định, đề nghị chính quyền các địa phương đó nhanh chóng thực hiện các biện pháp để hoàn trả lại cho ngân sách Nhà nước để tái đầu tư cho các hạng mục khác của dự án xây dựng đường Nam Sông Hậu, tránh thất thoát tiền của ngân sách Nhà nước.
Thứ ba, Bộ Giao thông vận tải cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm kết hợp tuyên truyền, giáo dục ý thức và đạo đức công vụ cho các cán bộ của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận
Trên cơ sở quy chế của ngành, các quy định pháp lý có liên quan đến xác định trách nhiệm công vụ, Bộ Giao thông vận tải cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm kết hợp giáo dục ý thức để mỗi cán bộ của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận nhận thức rõ các sai phạm của mình và tích cực phối hợp thực hiện các biện pháp khắc phục. Việc kiểm điểm trách nhiệm và giáo dục phải được thực hiện thông qua vai trò của lãnh đạo Bộ, tổ chức Đảng các cấp và các tổ chức quần chúng như công đoàn, phụ nữ, đoàn thanh niên…để rút kinh nghiệm chung cho hàng loạt các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông do Bộ Giao thông vận tải là chủ đầu tư, đồng thời, tăng cường hơn nữa trách nhiệm của Bộ trong công tác quản lý đối với Ban quản lý dự án Mỹ Thuận.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải cũng cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo Bộ, Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình trong việc kiểm soát, giám sát lỏng lẻo hoạt động của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận. Từ lãnh đạo Bộ cho đến Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình đều tiến hành quản lý dự án ở những phạm vi nhất định. Việc xảy ra các sai phạm ở góc độ này hay góc độ khác thì Bộ và Cục đều phải có trách nhiệm liên đới và phải nghiêm túc kiểm điểm để rút kinh nghiệm, đồng thời rút kinh nghiệm chung cho các Ban quản lý dự án khác trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông thuộc phạm vi quản lý của Bộ.
Thứ tư, Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu đề xuất Chính phủ, Quốc hội hoàn thiện các quy định hiện hành về quản lý dự án và cơ chế đấu thầu trong đầu tư xây dựng đường giao thông
Những bất cập của các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và trách nhiệm pháp lý trong quản lý dự án đầu tư, về đấu thầu trong đầu tư xây dựng đường giao thông hiện nay đang tạo nên nhiều kẽ hở, tạo điều kiện cho các chủ thể vi phạm lách luật mà không bị xử lý. Vì vậy, tình trạng vi phạm sẽ sớm trở nên tràn lan, không thể kiểm soát được. Để khắc phục tình trạng này, Vụ Pháp chế của Bộ Giao thông vận tải cần nghiên cứu thực tế công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, các quy định về quản lý trong lĩnh vực này từ trước đến nay, đánh giá hiệu quả của các quy định khác nhau để rút ra kinh nghiệm trong điều chỉnh thực tế các quan hệ phát sinh; đồng thời, nghiên cứu thực tiễn pháp lý về vấn đề này của các quốc gia có hệ thống giao thông phát triển trên thế giới và trong khu vực như Trung Quốc, Malaixia, Singapo…Việc học hỏi kinh nghiệm thường sẽ cung cấp các thông tin có giá trị cho việc thiết lập các cách thức tác động bằng pháp luật một cách có hiệu quả  trong điều chỉnh hoạt động quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới.
IV. KIẾN NGHỊ
Các giải pháp trên một mặt có tác dụng giúp Bộ Giao thông vận tải giải quyết các vấn đề phức tạp trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường Nam Sông Hậu do Ban quản lý dự án Mỹ Thuận gây ra, đồng thời có tác dụng lâu dài nhằm nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông của Bộ nói chung trong thời gian tới. Mỗi giải pháp có một ý nghĩa nhất định, vì vậy cần nghiên cứu và thực thi một cách đồng bộ, không nên xem nhẹ giải pháp nào. Để các giải pháp đó được thực hiện tốt, cần đến sự tham gia của nhiều cơ quan nhà nước có thẩm quyền cụ thể như sau:
Thứ nhất, đối với Chính phủ, cần nghiên cứu lại một số quy định liên quan đến đấu thầu, dự thầu trong lĩnh vực quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, cần xác định đây là lĩnh vực quan trọng của quản lý Nhà nước để xây dựng hệ thống pháp lý điều chỉnh chuyên biệt nhằm đảm bảo sự rõ ràng, minh bạch trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam.
Thứ hai, đối với Bộ Giao thông vận tải, cần tăng cường vai trò (thông qua Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình) giám sát, kiểm tra, hướng dẫn, hỗ trợ các Ban quản lý dự án thực hiện các công việc có tính chuyên môn cao, liên quan đến sử dụng tiền vốn, trang thiết bị do Nhà nước cấp để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường giao thông. Bên cạnh đó, cần lựa chọn, bồi dưỡng cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất, đạo đức và trình độ vào các Ban quản lý dự án. Thực hiện các cơ chế hữu hiệu trong quản lý cán bộ nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm trong quản lý dự án đầu tư.
Thứ ba, đối với Bộ Tài chính cần tích cực thanh tra, kiểm tra tiến độ và việc chi tiêu trong thực thi các dự án xây dựng đường giao thông, tránh để xảy ra tình trạng khi nảy sinh vi phạm rồi thì mới thanh tra và đề nghị xử lý.
Thứ tư, đối với chính quyền các địa phương nơi có đường giao thông đi qua, cần phối kết hợp với các Ban quản lý dự án, Bộ chủ quản để thực hiện tốt các quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, không nên vì lợi ích cục bộ địa phương mà tiếp tay, dung túng cho các vi phạm của các Ban quản lý dự án.

KẾT LUẬN
Quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam là công việc thường xuyên, song hành cùng với quá trình thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Vì vậy, không chỉ trong thời điểm hiện tại và tương lai công tác này cần được thực hiện một cách khoa học và có hiệu quả. Các vi phạm trong quản lý dự án đầu tư xây dựng đường giao thông ở Việt Nam hiện nay được đánh giá là phổ biến, gây nhiều thất thoát tiền của Nhà nước và gây nhiều bất bình trong dư luận quần chúng nhân dân nhưng cùng với tiến trình phát huy dân chủ và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, các biểu hiện tiêu cực này sẽ dần dần bị vô hiệu hoá. Trong phạm vi trách nhiệm của mình, Nhà nước cần xuất phát từ lợi ích của nhân dân để giải quyết dứt điểm các vi phạm nhằm đảm bảo cho người dân được thụ hưởng một cách tốt nhất những thành quả từ sự đóng góp của mình, để mỗi người dân có điều kiện phát triển cá nhân, từ đó xây dựng gia đình, địa phương và góp phần xây dựng Nhà nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh và tiến bộ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1)    Luật Xây dựng (2003);
2)    Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 10/02/2009 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình;
3)    Nghị định số 52/2009/NÐ-CP ngày 03 tháng 6 năm 2009 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.
4)    Nghị định số 111/2006/NÐ-CP ngày 29/9/2006 hướng dẫn thi hành Luật Ðấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng.
5)    Quyết định số 2536/QĐ-BGTVT ngày 01/9/2009 về việc ban hành kế hoạch thực hiện giai đoạn I (đến năm 2011) chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 của Bộ Giao thông vận tải.

Posted by at
Labels: ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)